NS Jaarcijfers 2022: reisgedrag blijvend veranderd

Op 23 februari 2023 werden de jaarcijfers van NS gepresenteerd in het NS-opleidingscentrum in Amersfoort. “2022 was voor NS een zwaar en vervelend jaar, met als dieptepunt september toen NS fors minder treinen reed door een tekort aan collega’s melde NS president-directeur Wouter Koolmees. Het operationeel resultaat betreft een verlies van 304 miljoen euro, maar de werving van nieuw personeel verloopt succesvol en de dienstregeling 2023 laat een positief resultaat zien.

NS heeft in 2022 minder reizigers vervoerd dan voor de coronapandemie, en de reiziger is “ernstig tekort gedaan” volgens Wouter Koolmees, president-directeur van NS. Maar er zijn ook lichtpunten te melden. Zo rijden er wel 13 procent minder treinen, maar de dienstregeling die nu gereden wordt is robuuster en duurzamer. Daarbij valt op dat het reispatroon in Nederland fors veranderd is. Zo is het in de weekenden drukker geworden. Daarnaast merkt NS een verschuiving, de maandag, woensdag en vrijdagen zijn veel rustiger in de trein, de dinsdag en donderdagen juist weer drukker. Totaal vervoerd NS momenteel ongeveer 20 procent minder reizigers dan voor de coronapandemie.

Prestaties 2022

De prestaties van NS zijn wel vergelijkbaar met die van 2019, van voor de coronapandemie. De reizigerspunctualiteit is er iets op achteruit gegaan (van 92,6% naar 91,6%) en ook op de HSL is het iets verminderd (van 83,5% naar 82%), mede door problemen aan de infrastructuur bij Rijpwetering. De zitplaatskans is in de spits wel gestegen in 2022, die is met bijna 1,5 procent gestegen. Maar dat komt deels ook door de eerder gemelde verschuiving. Door de lagere reizigersaantallen heeft dit wel grote gevolgen voor de financiën van NS. Hierdoor heeft NS een negatief onderliggend resultaat uit bedrijfsactiviteiten (resultaat uit bedrijfsactiviteiten geschoond voor de ontvangen beschikbaarheidsvergoeding OV en bijzondere posten) gerealiseerd van -€ 304 miljoen (2021: -€ 952 miljoen).

NS verdwijnt uit het Verenigd Koninkrijk

NS heeft toegewerkt naar een vertrek uit de Britse markt. Na goedkeuring door de aandeelhouder is Abellio UK per 31 mei 2022 verantwoord als ‘aangehouden voor verkoop’. NS is haar Britse avontuur in 2003 gestart, maar door de onzekere markt in het Verenigd Koninkrijk en het op nummer 1 willen zetten van de Nederlandse reiziger zal dus vertrokken worden. Abellio behaalde in het Verenigd Koninkrijk een omzet van € 2.460 miljoen (2021: € 3.294 miljoen). Het nettoresultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten komt uit op € 54 miljoen (2021: € 417 miljoen).

Herstructurering Duitsland

Ook het Duitse avontuur gaat NS anders invullen, momenteel rijdt NS nog in Niedersachsen (Westfalenbahn) en in de regio rondom Halle en Erfurt (Abellio Rail Mitteldeutschland). Deze laatste concessie zal NS in een aantal jaren teruggeven aan de concessieverlener, wat NS van plan is met Westfalenbahn is niet bekend. Wel wil NS niet vertrekken uit Duitsland, maar juist inzetten op het grensoverschrijdend vervoer naar de grote Duitse steden. De herstructurering maakt de resultaten van 2022 en 2021 onvergelijkbaar. Het resultaat uit bedrijfsactiviteiten in Duitsland was positief. Abellio behaalde in Duitsland een omzet van € 256 miljoen (2021: € 378 miljoen) en een resultaat uit bedrijfsactiviteiten van € 2 miljoen (2021: -€ 22 miljoen).

Werving werkt

NS had vorig jaar 7.048 vacatures open staan waarvan 5.162 vacatures zijn ingevuld. In totaal heeft NS afgelopen jaar 50.938 sollicitaties ontvangen. NS is in de zomer gestart met het intensiveren van wervingscampagnes, heeft de wervingscapaciteit uitgebreid en heeft solliciteren laagdrempeliger gemaakt. Hierdoor heeft NS het afgelopen jaar fors meer personeel aangenomen dan voorgaande jaren, waarvan het overgrote deel in de tweede helft van het jaar: 350 conducteurs, 487 machinisten, 119 medewerkers Veiligheid & Service en 1.721 retailmedewerkers.

Vooruitblik

De komende jaren zullen voor NS financieel uitdagend blijven. Dat komt door de hoge inflatie, structureel lagere reizigersaantallen, onzekerheid over energieprijzen en het aflopen van de beschikbaarheidsvergoeding in 2022. Wel heeft NS een voordeel met het in 2019 afgesloten energiecontract, die is geldig tot 2024 maar moet voor 2025 een nieuw contract afsluiten na de dan geldende prijzen. NS verbruikt momenteel 1 procent van alle energie die in Nederland verbruikt wordt, maar kon over verduurzaming niks melden. Wel bekend is dat zestig nieuwe Dubbeldekker Nieuwe Generatie-treinstellen zijn besteld bij CAF, maar slechts alleen geschikt zijn voor 1500 volt, wat dus inhoud dat NS de komende jaren niet zal investeren in een hogere bovenleidingspanning die uiteindelijk duurzamer is. Verder heeft NS in 2020 een programma gestart om 1,4 miljard euro te besparen tot en met 2024. NS verwacht dat de huidige Hoofdrailnetconcessie verlieslijdend blijft tot en met 2024. De komende periode wordt gesproken met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat over de voorwaarden voor de nieuwe concessie die in 2025 ingaat.