Overzicht van in Nederland door aannemers, verhuurders en de industrie gebruikte smalsporige stoomlocomotieven
In Nederland hebben smalsporige stoomlocomotieven ruim tachtig jaar hun arbeid verricht. Niet alleen hun werk-terrein was zeer gevarieerd: zij waren actief bij het graven van kanalen, het aanleggen van wegen, het opwerpen van -dijken of vervoer van klei. Maar ook de omvang van het werk kon variëren van het transport van één kiepwagen per dag tot het maken van verschillende ritten over lange afstanden met zware treinen met grond, zand of veen. Even gevarieerd als het werk dat zij verrichtten was de variatie in hun verschijningsvorm, hun grootte en uitmonstering. Teneinde de voor het werk geschiktste locomotief in te zetten kon de gebruiker een keuze maken uit exemplaren met verwarmde oppervlakten van de ketels van 7 m2 tot 55 m2.
Veel locomotieven waren al van verre herkenbaar aan hun uiterlijk: dat was een Henschel, dat een O&K en die andere een Maffei. Ook aan de zware arbeidsomstandigheden voor het personeel op de locomotieven wordt aandacht geschonken.
Achterin het boek is een overzicht opgenomen van de eigenaars van de diverse locomotieven. Een aantal exemplaren is museaal bewaard om ons te herinneren aan voorbije tijden, waarin de stoom nog regeerde op de spoorstaven, die het industrieel smalspoor vormden.