Medio vorig jaar werd door Roco al aangekondigd dat zij voornemens was een volledig nieuw model van de ons zo vertrouwde NS-serie 1600 in schaal 1:87 uit te brengen. Het zou een model moeten worden uit het tijdperk waarin het ‘konijnenhok’ al wel, maar de airco-installatie nog niet op het dak was verschenen.

Uiteraard stond het locnummer niet in het midden van de bak en was natuurlijk wél een passend stadswapen aanwezig. Er waren verschillende uitvoeringen voorzien en geïnteresseerd Nederland stond al reikhalzend klaar. Elders zouden ICR-rijtuigen verschijnen, dus een nieuwe en voorbeeldgetrouw kloppende Nederlandse configuratie op de modelbaan lag in het verschiet. Om hebberig van te worden! De loc is er inmiddels en bij Roco alweer beperkt leverbaar. Tijd om het model nader te bekijken.

Veertig jaar in dienst

Een uitgebreide beschrijving van de locserie NS 1600 is overbodig; daar is in het recente verleden genoegzaam over gepubliceerd. De 1631 als voorbeeld voor het Roco-model werd op 15 februari 1982 door de Alsthom-fabriek geleverd en kwam tien dagen later in Tilburg aan. Zij onderging op 9 maart 1983 haar serietest en werd een dag later overgedragen aan de Dienst van Exploitatie, waarmee nagenoeg exact veertig jaar geleden haar werkzame leven begon en zij in alle reguliere 1600-diensten ons land kris-kras doorkruiste. De 1631 kreeg op 8 december 1982 het stadswapen van Voorburg, waarvan de onthulling in handen was van de burgemeester, mw. E. den Haan-Groen.
Bij de boedelscheiding van de N.V. Nederlandse Spoorwegen in januari 1999 ging de 1631 als deel van de 1624-1633 over naar de goederentak en kwam zij bij Railion. Toen de goederenvervoerder de ex-DR Ludmilla’s BR 232 kon inzetten kwam ook de 1631 weer terug bij NS Reizigers en werd vernummerd in 1831. Nadat de NS-sloopmanie de serie 1600 trof ging de 1831 naar Locon en verbleef in de private goederensfeer. Het model dat in deze bijdrage besproken wordt refereert echter aan de reizigerstijd als 1600 in de jaren tachtig.

Op 19 juli 1990 is de 1631 met trein 1539 van Den Haag CS naar Venlo bij Oisterwijk onderweg. Een ‘standaard getrokken Intercity’ uit die tijd, die met rijtuigen van LS Models of straks Piko, en de aangekondigde versies van Exact-train of PB Models samen te stellen is. Foto Alex Wouters

De verschillende verlichtingstanden van de Roco 1631. Links de normale stand, in het midden alleen het middelste frontsein brandend en rechts de sluitseinen. Van lichtlekkage is geen sprake en in digitaal bedrijf is de omschakeling realistisch, de lampen dimmen langzaam. Overigens zijn ditmaal ook gele LED’s gebruikt in plaats van witte bij het oude model. 

Digitale opties

Het model van NS 1631 wordt in drie varianten op de markt gebracht:

Tweerail analoog – artikelnummer 70160
adviesprijs € 229,90

Tweerail digitaal met geluid – artikelnummer 70161
adviesprijs € 329,90

Drierail digitaal met geluid – artikelnummer 78161
adviesprijs € 329,90

Het model is geschikt om een straal 2-boog (358 mm) te doorrijden en meet over de buffers 201 mm. De exacte verschaling van het origineel naar 1:87 zou 202,75 mm mogen bedragen, omdat het 1:1 voorbeeld 17.640 mm over de buffers meet, maar dat zou in dit verband voer voor pure puristen zijn. In de analoge uitvoering is een adapter voor een PluX22-decoder aanwezig, zodat het model heel eenvoudig is te digitaliseren.
In de digitale versie is de 1631 voorzien van schakelbare opties die een hedendaags model anno 2022 aan de modelspoorder biedt: front- en sluitverlichting met licht emitterende diodes, uiteraard tweekleurig, met de rijrichting wisselend en schakelbaar; zo ook de cabineverlichting. Het digitale model is van een bufferende condensator voorzien die bij een kortstondige onderbreking van de baanstroom de loc laat doorrijden en van de benodigde tractiestroom voorziet.

Onder de kap ziet het er netjes uit, de SMD-ledfrontseinen zijn netjes weggewerkt. Het model beschikt tevens over een grote condensator voor het opvangen van spanningsdippen op de baan. Voor de digitale varianten is een geluidsdecoder geinstalleerd van Zimo met een 16-bit geluidskwaliteit.

Onder de kap ziet het model er keurig verzorgd uit. Het geluid van de Roco 1631 is verbeterd ten opzichte van het model van Fleischmann in 1:160. Zo schakelt nu wel de compressor in bij het inschakelen, zij het wat aan de zachte kant. Helaas is het rijgeluid nog steeds niet wat het zijn moet; het heeft meer weg van een moderne machine. Hopelijk komt Roco in de toekomst nog met een update van het geluidsbestand, zodat het echt een toploc wordt.

De roosters zijn realistisch, ook de dunne golven op het cabinedak zijn terug te vinden op het model. Voor de echte purist: op het dak heeft Roco standaard een GSM-R antenne op het ‘konijnenhok’ geplaatst, dit had een telerail-antenne moeten zijn voor de juiste tijdsperiode. 

Vergaande detaillering

Optisch is dit model ook een nabootsing om van te watertanden. Uiteraard is dit type ons als origineel haast tot in detail bekend en om aan de verwachtingen van een detailgetrouwe nabootsing te kunnen voldoen heeft de fabrikant naar de mening van uw auteur zeker zijn best gedaan. De architectuur van de robuuste botsneus is prima voor wat betreft de verhoudingen, de vrijstaande handstangen. De niet in één vlak met de bak liggende roosters zijn bij een eerste beschouwing haast als vanzelfsprekend in orde. Een niveau dieper bestuderend blijft het model aan de verwachtingen voldoen, bijvoorbeeld daar waar het de doorboorde roosters betreft die als staptreden of platformen zijn aangebracht.

Een aantal voorbeelden als onderbouwing van de correcte imitatie:
– De frontlampen met de ringen rond de armaturen zijn goed nagebootst.
– De ruitenwissers hebben een hoog detailniveau en vallen keurig in de originele inkeping boven de frontruiten, waar tussen op de raamstijl de contactdozen zijn aangebracht met uitstekende klepjes.
– De daktuin in donkergrijs is origineel. Leidingwerk, smoorspoelen, isolatoren en in het bijzonder de stroomafnemers: alles is piekfijn nagebootst, waarbij speciale aandacht gevraagd wordt voor de bevestiging van die stroomafnemers op hun isolatoren.
– Diverse details: de afsluitdeksels van de zandkisten, het geschilderde fabrieksplaatje met het bijzondere lettertype (Alsthom uiteraard met een h), de aanduiding van de licht- of hefpunten op de bak en de scherpe kleurscheiding tussen het geel en zwart bij het nummer en NS-vignet.
– De draaistellen: te onderscheiden details als de primaire en secundaire vering, het karakteristiek gevormde draaistelframe, de aspotten, de steunen van de sandwichblokken en de hydraulische dempers op het draaistelframe: ook hier heeft de Roco-constructeur zijn huiswerk goed gedaan. Kleinigheidje op de draaistellen is het iets te laag hangen van de instaptreden van de loc. Storend is het niet, met een grote kans is dat ze vanwege de betrouwbaarheid en draaicirkel niet hoger kunnen zitten, overigens bij het oude model wel op de correcte hoogte.

Overtuigend model

Kort en goed: Roco kan met dit nieuwe model van de 1600 weer jaren voorruit. Dit model uit tijdperk IV representeert de huidige stand der techniek van de modeltreinbouw en zou je dus gewoon moeten hebben. Althans, dat is de mening van uw auteur, maar misschien is hij voor wat betreft een gevoel voor de 1600 ook niet geheel onbevooroordeeld. Kijk zelf maar bij uw modeltreinspecialist naar de 1631 en u bent verkocht en daarmee het model ook.
Veel plezier dus ermee op de Nederlandse modelbaan, of net over de grens in Emmerich of Bad Bentheim. Het wachten is nu op de diverse varianten die zullen volgen. Allereerst is de Rail Force One 1829 aangekondigd, maar Roco kan op basis van de 1600 nog veel meer varianten maken die nog niet zijn uitgebracht, zoals de 9903 van RailAdventure, 1824 van Strukton of de diverse uitvoeringen van Rail Force One.

De detaileringsgraad van het dak is hoog. Door een nieuwe constructie blijft de stroomafnemer op realistische hoogte, het schuitje is dan weer wat lastiger te positioneren wat onder de draad geen probleem is.

Wil je meer weten over de NS-serie 1600?

Lees alles in het boek Elektrische Locomotieven NS-serie 1600.

Meer artikelen lezen?

Bestel Rail Magazine 395.